• Biuro Architektoniczne „Limba” s.c. Anna i Juliusz Husarscy

• arch. Anna Husarska  
• arch. Ewelina Podmokła  
• arch. Ewelina Proszkowiec  
• arch. Małgorzata Sokołowska  
• arch. Krzysztof Szemla  
•  
•  
• http://www.arch-limba.pl/  
•  

Główne założenia autorskie projektu rewitalizacji.

W czasach współczesnych, na terenie całej Polski dokonuje się w bardzo wielu małych i średnich miastach rewitalizacji przestrzeni publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem tak ważnego miejsca jakim jest rynek. Niestety zdarza się, że powstają w ten sposób bezosobowe przestrzenie wyłożone regularną siatką granitowej kostki, takie, które mogłyby znajdować się właściwie gdziekolwiek- w dowolnym miasteczku w Europie.

Tak wiec przed projektantami stanęło zadanie, aby uchwycić, na czym polega niepowtarzalny klimat Turku i jaki znaleźć język przestrzenny i architektoniczny, aby to wyrazić.

Wydaje się, że klimat Turku polega miedzy innymi na jego skali- jest to klimat typowy dla niedużych miast, przyjazny i kameralny. Ale takich miast jest przecież wiele.

Tymczasem jest coś unikalnego, co wyróżnia to miasto w skali kraju- jest to klimat twórczości Józefa Mehoffera, który stworzył tutaj jedyne w swoim życiu całkowicie kompletne dzieło- pełny wystrój wnętrz kościoła p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Kościoła, który jest zabytkiem i dominantą układu urbanistycznego tureckiego śródmieścia.

Ze śladami Mehoffera można spotkać się w Turku także zwiedzając Muzeum, oglądając jego pomnik- ławeczkę, a także podczas imprez kulturalnych- tzw. „dni mehofferowskich” w mieście.

Tak więc sformułowano następujące cele projektu:

Główne cele projektu:
1. Wyeksponowanie niepowtarzalnych wartości architektonicznych, urbanistycznych i kulturowych Turku, oraz nadanie przestrzeniom publicznym miasta jednolitego charakteru.
2. Nawiązanie do klimatu twórczości Józefa Mehoffera i do klimatu secesji i wyrażenie go za pomocą języka architektury współczesnej wysokiej jakości.
3. Stworzenie przyjaznej przestrzeni publicznej dla mieszkańców, miejsca rekreacji, kultury i realizacji pasji.

Forma architektoniczna i kompozycja

Dla twórczości Mehoffera bardzo charakterystyczne były witraże, i one stały się punktem wyjścia dla projektantów. Witraże Mehoffera są bardzo charakterystyczne, gdyż poszczególne elementy szkiełek są u niego przeważnie nie ostrokątne, ale są one wielokątami wypukłymi i często dosłownie zaokrąglonymi.

Te właśnie wypukłe formy jak gdyby płatków kwiatowych stały się inspiracją projektu, również dlatego, że są one bardzo bliskie współczesnym formom architektury organicznej.

Elementy znajdujące się na rynku, placu i we wszystkich przestrzeniach publicznych można by wyobrazić sobie jako rozsypane fragmenty witrażu w klimacie Mehoffera.

Z tym, że wzór zaprojektowany na rynku, jest kompozycją do pewnego stopnia symetryczną, centralną, która podkreśla bardzo regularny i geometryczny układ urbanistyczny tego miejsca- szanując również fakt, że rynek w Turku jest to niemalże regularny kwadrat.

Główna oś zaprojektowanej kompozycji urbanistycznej miasta jest rozpięta miedzy dwoma najważniejszymi obiektami w mieście: dawnym budynkiem Ratusza, obecnie Muzeum, oraz Kościołem. Jest to oś biegnąca mniej więcej po przekątnej rynku, przechodząca dalej przez skwer Mehoffera. Oś ta podkreśla górowanie dominanty bryły neogotyckiego kościoła nad układem urbanistycznym miasta.

Dodatkowo trasa ta rozbudowana jest w kierunku Zachód – Wschód.

Od Zachodu mamy deptak ulicy Kaliskiej, również prowadzący wzrok w kierunku kościelnych wież a w stronę wschodnią trasa prowadzi przez Plac Henryka Sienkiewicza i skręca do parku im. Żerminy Składkowskiej.

Zarówno główna oś kompozycyjna, jak i najważniejsza trasa pieszo-rowerowa podkreślona będzie poprzez oświetlenie za pomocą spotów w posadzce.

Funkcje przestrzeni publicznych

Ulica Kaliska- deptak miejski

Ulicę Kaliską, od punktu, w którym znajdują się miejsca parkingowe , zaprojektowano jako główny pieszy deptak miasta, prowadzący do rynku i rozpoczynający szlak po najciekawszych miejscach Turku. Ulicy nadano nieco wijący się kształt, aby podkreślić i zintensyfikować wrażenie przestrzenne zbliżania się do dominanty.

Po obu stronach ulicy, naprzemiennie, przewidziano kawiarniane ogródki, a także wypoczynkowe ławki z zielenią. Zaprojektowano bezprogowe brukowe nawierzchnie ulicy, a jej wijącą się formę podkreślają szpalery miniaturowych drzew oraz ścieżka rowerowa.

Rynek- Plac Wojska Polskiego

Na płycie Rynku zaprojektowano wzór elementów o organicznych kształtach- jak gdyby rozsypanych elementów witraża. Wzór ten jest rozsypany od środka płyty rynku, i rozchodzi się równomiernie, prawie symetrycznie na boki. Obramienia poszczególnych elementów zaprojektowano z białego betonu architektonicznego- co nadaje im wyrazisty charakter współczesnej architektury a wysoka jakość materiału podkreśla reprezentacyjność tego miejsca.

Elementy tej kompozycji pełnić mogą różnorakie funkcje: w części przed Muzeum zaprojektowano niewielkie podium dla kameralnych imprez kulturalnych, co stwarza oprawę dla występów artystycznych, muzycznych, teatrów ulicznych itp., wraz z widownią- które na co dzień będą służyć jako siedziska.

W centrum płyty rynku znajduje się przestrzeń reprezentacyjna, podkreślona przez fontannę- składającą się z trzech elementów: element płaski, wypukły i wklęsły- a całość jest zasilana za pomocą tryskaczy. Dzięki ciekawej formie miejsce to może być atrakcyjne zarówno całą dobę (oświetlenie nocne), jak i o każdej porze roku, także zimą.

Wokół centrum umiejscowiono różnego typu siedziska drewniane, oraz wygodne ławki z oparciami. natomiast w kierunku boków płyty rynku zaprojektowano partery kwiatowe i zieleń.

Projekt pozostawia w całości wszystkie drzewa iglaste, które obecnie rosną na rynku, a także proponuje nowe nasady mniejszych drzew i innych roślin ozdobnych, oraz możliwość aranżacji pięknych parterów kwiatowych, bardzo w Turku popularnych.

Wokół płyty rynku zaprojektowano dookolną jezdnię, z tym że od strony zachodniej i południowej będzie tam odbywał się wyłącznie ruch pieszy i rowerowy, za wyjątkiem zaopatrzenia. Od strony zachodniej przewidziano przestrzeń dla ogródków kawiarnianych. Od strony wschodniej i północnej przewiduje się spowolniony ruch samochodowy oraz miejsca postojowe.

Wzdłuż pierzei zaprojektowano i uzupełniono szpalery niskich drzew ozdobnych, a także latarnie.

Plac Henryka Sienkiewicza

Od Placu Wojska Polskiego w kierunku południowym prowadzi ciąg pieszo – rowerowy, który przechodzi przez Skwer Mehoffera, a następnie mijając kościół dochodzi do Placu Henryka Sienkiewicza. Proponuje się połączenie Placu z terenem kościoła za pomocą schodów oraz pochylni- ze względu na różnicę poziomów.

Plac Henryka Sienkiewicza ma w odróżnieniu od rynku bardziej spokojny charakter. Jest to właściwie nie tyle plac, co mały park- przewidziano tutaj nowy, bardziej interesujący układ ścieżek, pozostawiono cały drzewostan, zaprojektowano siedziska, stoliki do gier planszowych, a rabatom nadano spójny charakter. Niektórym rabatom nadano wypukły kształt, oddzielający nieco park od ulicy i powodujący, że jest to bardziej zaciszne miejsce.

Przez plac prowadzi ścieżka, wyznaczona linią spotów oświetleniowych w posadzce, która dalej kieruje ruch pieszy na ulicę Parkową.

Park im. Żerminy Składkowskiej

Projekt w dużej mierze zachowuje istniejący układ ścieżek i stan obecny roślinności, przy jej uporządkowaniu i konserwacji. Przewiduje się natomiast zmianę nawierzchni dróg na ścieżki bite żwirowe , poprowadzenie asfaltowej ścieżki rowerowej przez park, wyznaczenie miejsc do różnorakiej aktywności- od spokojnego wypoczynku do uprawiania sportów- w różnych strefach parku.
Na murze od strony wschodniej zaprojektowano miejsce do twórczej działalności dla dzieci i młodzieży.

Na szczególną uwagę zasługuje oś główna parku- od popiersia Józefa Piłsudskiego, do Starego Stawu. Projekt jeszcze bardziej eksponuje tę oś, poprzez umieszczenie na osi parterów kwiatowych, i zakończenie jej rodzajem widokowego molo.

Natomiast od drugiej strony Starego Stawu, na zamknięciu tej osi zaprojektowano, w oparciu o różnicę poziomów na brzegu- amfiteatr i wyspę ze sceną.

Amfiteatr w górnej części posiada taras widokowy- który jest wyniesiony nad ciekiem wodnym, a w dolnej części, pod widownią przewidziano punkt gastronomiczny.

U wejścia do parku, wśród zieleni zaprojektowano szalet miejski.

Ponadto przewidziano jednolity wystrój parku w elementy małej architektury, a wiec ławki, wygodne „sofy” parkowe, kosze na śmieci, poidełka, stojaki rowerowe i nowe balustrady mostków.

Zastosowane materiały i układ komunikacyjny

Materiały użyte w projekcie to materiały wysokiej jakości. Elementy kompozycji na placach zaprojektowano z białego betonu architektonicznego, posadzki to bruki kamienne- bazaltowe i granitowe, w kilku odcieniach szarości. Jezdnie w obrębie opracowania również z kostki granitowej, ścieżka rowerowa asfaltowa. W parku również nawierzchnie: żwirowa, syntetyczna, piaszczysta, trawiasta.

Meble urbanistyczne projektuje się w organicznych kształtach z betonu architektonicznego, siedziska drewniane z drewna egzotycznego, elementy metalowe z patynowanej stali.

Oświetlenie to latarnie stylowe, z patynowanej stali, tak samo słupki oświetleniowe, natomiast w przestrzeni placów preferowane jest oświetlenie w formie spotów posadzkowych i reflektorów podświetlających.

Obecnie w Turku palącą kwestią wydaje się usuniecie ruchu przelotowego przez Plac Wojska Polskiego. W tym celu sugeruje się uczynienie ulicy Kolskiej ulicą jednokierunkową, i co za tym idzie zmianę kierunku ulicy Browarnej- co spowodować powinno omijanie płyty rynku przez ruch ze wschodniej do zachodniej części miasta.

Ponadto całkowicie wyłączona z ruchu zostaje ulica Kaliska od skrzyżowania z ul. Mickiewicza, oraz zachodnia i południowa pierzeja rynku- jako ciągi pieszo- rowerowe. Natomiast dla ruchu lokalnego, pozostawiono przejezdne dwie pozostałe pierzeje rynku i Plac Sienkiewicza, w spowolnionym ruchu jednokierunkowym. W ten sposób, chociaż wnętrza te przeznaczone są głównie do ruchu pieszego i rowerowego (z wyjątkiem zaopatrzenia i mieszkańców), to jednak dla osób przyjeżdżających place te również pozostają dostępne.

W sumie zaprojektowano na obu placach 103 miejsca parkingowe, oraz miejsca dla osób niepełnosprawnych.

Wszystkie przestrzenie publiczne zaaranżowane zostały bez krawężników i tym samym dostępne dla matek z wózkami i osób niepełnosprawnych.