Konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej „Rewitalizacja centralnych przestrzeni publicznych miasta Turku”
Projekt konkursowy

<<< powrót
  • Biuro Architektoniczne „Limba” s.c. Anna i Juliusz Husarscy
Sk³ad zespo³u:
  • arch. Anna Husarska  
  • arch. Ewelina Podmok³a  
  • arch. Ewelina Proszkowiec  
  • arch. Ma³gorzata Soko³owska  
  • arch. Krzysztof Szemla  
  •  
  •  
  • http://www.arch-limba.pl/  
  •  

G³ówne za³ożenia autorskie projektu rewitalizacji.

W czasach wspó³czesnych, na terenie ca³ej Polski dokonuje się w bardzo wielu ma³ych i średnich miastach rewitalizacji przestrzeni publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem tak ważnego miejsca jakim jest rynek. Niestety zdarza się, że powstają w ten sposób bezosobowe przestrzenie wy³ożone regularną siatką granitowej kostki, takie, które mog³yby znajdować się w³aściwie gdziekolwiek- w dowolnym miasteczku w Europie.

Tak wiec przed projektantami stanę³o zadanie, aby uchwycić, na czym polega niepowtarzalny klimat Turku i jaki znaleźć język przestrzenny i architektoniczny, aby to wyrazić.

Wydaje się, że klimat Turku polega miedzy innymi na jego skali- jest to klimat typowy dla niedużych miast, przyjazny i kameralny. Ale takich miast jest przecież wiele.

Tymczasem jest coś unikalnego, co wyróżnia to miasto w skali kraju- jest to klimat twórczości Józefa Mehoffera, który stworzy³ tutaj jedyne w swoim życiu ca³kowicie kompletne dzie³o- pe³ny wystrój wnętrz kościo³a p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Kościo³a, który jest zabytkiem i dominantą uk³adu urbanistycznego tureckiego śródmieścia.

Ze śladami Mehoffera można spotkać się w Turku także zwiedzając Muzeum, oglądając jego pomnik- ³aweczkę, a także podczas imprez kulturalnych- tzw. „dni mehofferowskich” w mieście.

Tak więc sformu³owano następujące cele projektu:

G³ówne cele projektu:
1. Wyeksponowanie niepowtarzalnych wartości architektonicznych, urbanistycznych i kulturowych Turku, oraz nadanie przestrzeniom publicznym miasta jednolitego charakteru.
2. Nawiązanie do klimatu twórczości Józefa Mehoffera i do klimatu secesji i wyrażenie go za pomocą języka architektury wspó³czesnej wysokiej jakości.
3. Stworzenie przyjaznej przestrzeni publicznej dla mieszkańców, miejsca rekreacji, kultury i realizacji pasji.

Forma architektoniczna i kompozycja

Dla twórczości Mehoffera bardzo charakterystyczne by³y witraże, i one sta³y się punktem wyjścia dla projektantów. Witraże Mehoffera są bardzo charakterystyczne, gdyż poszczególne elementy szkie³ek są u niego przeważnie nie ostrokątne, ale są one wielokątami wypuk³ymi i często dos³ownie zaokrąglonymi.

Te w³aśnie wypuk³e formy jak gdyby p³atków kwiatowych sta³y się inspiracją projektu, również dlatego, że są one bardzo bliskie wspó³czesnym formom architektury organicznej.

Elementy znajdujące się na rynku, placu i we wszystkich przestrzeniach publicznych można by wyobrazić sobie jako rozsypane fragmenty witrażu w klimacie Mehoffera.

Z tym, że wzór zaprojektowany na rynku, jest kompozycją do pewnego stopnia symetryczną, centralną, która podkreśla bardzo regularny i geometryczny uk³ad urbanistyczny tego miejsca- szanując również fakt, że rynek w Turku jest to niemalże regularny kwadrat.

G³ówna oś zaprojektowanej kompozycji urbanistycznej miasta jest rozpięta miedzy dwoma najważniejszymi obiektami w mieście: dawnym budynkiem Ratusza, obecnie Muzeum, oraz Kościo³em. Jest to oś biegnąca mniej więcej po przekątnej rynku, przechodząca dalej przez skwer Mehoffera. Oś ta podkreśla górowanie dominanty bry³y neogotyckiego kościo³a nad uk³adem urbanistycznym miasta.

Dodatkowo trasa ta rozbudowana jest w kierunku Zachód – Wschód.

Od Zachodu mamy deptak ulicy Kaliskiej, również prowadzący wzrok w kierunku kościelnych wież a w stronę wschodnią trasa prowadzi przez Plac Henryka Sienkiewicza i skręca do parku im. Żerminy Sk³adkowskiej.

Zarówno g³ówna oś kompozycyjna, jak i najważniejsza trasa pieszo-rowerowa podkreślona będzie poprzez oświetlenie za pomocą spotów w posadzce.

Funkcje przestrzeni publicznych

Ulica Kaliska- deptak miejski


Ulicę Kaliską, od punktu, w którym znajdują się miejsca parkingowe , zaprojektowano jako g³ówny pieszy deptak miasta, prowadzący do rynku i rozpoczynający szlak po najciekawszych miejscach Turku. Ulicy nadano nieco wijący się kszta³t, aby podkreślić i zintensyfikować wrażenie przestrzenne zbliżania się do dominanty.

Po obu stronach ulicy, naprzemiennie, przewidziano kawiarniane ogródki, a także wypoczynkowe ³awki z zielenią. Zaprojektowano bezprogowe brukowe nawierzchnie ulicy, a jej wijącą się formę podkreślają szpalery miniaturowych drzew oraz ścieżka rowerowa.

Rynek- Plac Wojska Polskiego

Na p³ycie Rynku zaprojektowano wzór elementów o organicznych kszta³tach- jak gdyby rozsypanych elementów witraża. Wzór ten jest rozsypany od środka p³yty rynku, i rozchodzi się równomiernie, prawie symetrycznie na boki. Obramienia poszczególnych elementów zaprojektowano z bia³ego betonu architektonicznego- co nadaje im wyrazisty charakter wspó³czesnej architektury a wysoka jakość materia³u podkreśla reprezentacyjność tego miejsca.

Elementy tej kompozycji pe³nić mogą różnorakie funkcje: w części przed Muzeum zaprojektowano niewielkie podium dla kameralnych imprez kulturalnych, co stwarza oprawę dla występów artystycznych, muzycznych, teatrów ulicznych itp., wraz z widownią- które na co dzień będą s³użyć jako siedziska.

W centrum p³yty rynku znajduje się przestrzeń reprezentacyjna, podkreślona przez fontannę- sk³adającą się z trzech elementów: element p³aski, wypuk³y i wklęs³y- a ca³ość jest zasilana za pomocą tryskaczy. Dzięki ciekawej formie miejsce to może być atrakcyjne zarówno ca³ą dobę (oświetlenie nocne), jak i o każdej porze roku, także zimą.

Wokó³ centrum umiejscowiono różnego typu siedziska drewniane, oraz wygodne ³awki z oparciami. natomiast w kierunku boków p³yty rynku zaprojektowano partery kwiatowe i zieleń.

Projekt pozostawia w ca³ości wszystkie drzewa iglaste, które obecnie rosną na rynku, a także proponuje nowe nasady mniejszych drzew i innych roślin ozdobnych, oraz możliwość aranżacji pięknych parterów kwiatowych, bardzo w Turku popularnych.

Wokó³ p³yty rynku zaprojektowano dookolną jezdnię, z tym że od strony zachodniej i po³udniowej będzie tam odbywa³ się wy³ącznie ruch pieszy i rowerowy, za wyjątkiem zaopatrzenia. Od strony zachodniej przewidziano przestrzeń dla ogródków kawiarnianych. Od strony wschodniej i pó³nocnej przewiduje się spowolniony ruch samochodowy oraz miejsca postojowe.

Wzd³uż pierzei zaprojektowano i uzupe³niono szpalery niskich drzew ozdobnych, a także latarnie.

Plac Henryka Sienkiewicza

Od Placu Wojska Polskiego w kierunku po³udniowym prowadzi ciąg pieszo – rowerowy, który przechodzi przez Skwer Mehoffera, a następnie mijając kośció³ dochodzi do Placu Henryka Sienkiewicza. Proponuje się po³ączenie Placu z terenem kościo³a za pomocą schodów oraz pochylni- ze względu na różnicę poziomów.

Plac Henryka Sienkiewicza ma w odróżnieniu od rynku bardziej spokojny charakter. Jest to w³aściwie nie tyle plac, co ma³y park- przewidziano tutaj nowy, bardziej interesujący uk³ad ścieżek, pozostawiono ca³y drzewostan, zaprojektowano siedziska, stoliki do gier planszowych, a rabatom nadano spójny charakter. Niektórym rabatom nadano wypuk³y kszta³t, oddzielający nieco park od ulicy i powodujący, że jest to bardziej zaciszne miejsce.

Przez plac prowadzi ścieżka, wyznaczona linią spotów oświetleniowych w posadzce, która dalej kieruje ruch pieszy na ulicę Parkową.

Park im. Żerminy Sk³adkowskiej

Projekt w dużej mierze zachowuje istniejący uk³ad ścieżek i stan obecny roślinności, przy jej uporządkowaniu i konserwacji. Przewiduje się natomiast zmianę nawierzchni dróg na ścieżki bite żwirowe , poprowadzenie asfaltowej ścieżki rowerowej przez park, wyznaczenie miejsc do różnorakiej aktywności- od spokojnego wypoczynku do uprawiania sportów- w różnych strefach parku.
Na murze od strony wschodniej zaprojektowano miejsce do twórczej dzia³alności dla dzieci i m³odzieży.

Na szczególną uwagę zas³uguje oś g³ówna parku- od popiersia Józefa Pi³sudskiego, do Starego Stawu. Projekt jeszcze bardziej eksponuje tę oś, poprzez umieszczenie na osi parterów kwiatowych, i zakończenie jej rodzajem widokowego molo.

Natomiast od drugiej strony Starego Stawu, na zamknięciu tej osi zaprojektowano, w oparciu o różnicę poziomów na brzegu- amfiteatr i wyspę ze sceną.

Amfiteatr w górnej części posiada taras widokowy- który jest wyniesiony nad ciekiem wodnym, a w dolnej części, pod widownią przewidziano punkt gastronomiczny.

U wejścia do parku, wśród zieleni zaprojektowano szalet miejski.

Ponadto przewidziano jednolity wystrój parku w elementy ma³ej architektury, a wiec ³awki, wygodne „sofy” parkowe, kosze na śmieci, poide³ka, stojaki rowerowe i nowe balustrady mostków.

Zastosowane materia³y i uk³ad komunikacyjny

Materia³y użyte w projekcie to materia³y wysokiej jakości. Elementy kompozycji na placach zaprojektowano z bia³ego betonu architektonicznego, posadzki to bruki kamienne- bazaltowe i granitowe, w kilku odcieniach szarości. Jezdnie w obrębie opracowania również z kostki granitowej, ścieżka rowerowa asfaltowa. W parku również nawierzchnie: żwirowa, syntetyczna, piaszczysta, trawiasta.

Meble urbanistyczne projektuje się w organicznych kszta³tach z betonu architektonicznego, siedziska drewniane z drewna egzotycznego, elementy metalowe z patynowanej stali.

Oświetlenie to latarnie stylowe, z patynowanej stali, tak samo s³upki oświetleniowe, natomiast w przestrzeni placów preferowane jest oświetlenie w formie spotów posadzkowych i reflektorów podświetlających.

Obecnie w Turku palącą kwestią wydaje się usuniecie ruchu przelotowego przez Plac Wojska Polskiego. W tym celu sugeruje się uczynienie ulicy Kolskiej ulicą jednokierunkową, i co za tym idzie zmianę kierunku ulicy Browarnej- co spowodować powinno omijanie p³yty rynku przez ruch ze wschodniej do zachodniej części miasta.

Ponadto ca³kowicie wy³ączona z ruchu zostaje ulica Kaliska od skrzyżowania z ul. Mickiewicza, oraz zachodnia i po³udniowa pierzeja rynku- jako ciągi pieszo- rowerowe. Natomiast dla ruchu lokalnego, pozostawiono przejezdne dwie pozosta³e pierzeje rynku i Plac Sienkiewicza, w spowolnionym ruchu jednokierunkowym. W ten sposób, chociaż wnętrza te przeznaczone są g³ównie do ruchu pieszego i rowerowego (z wyjątkiem zaopatrzenia i mieszkańców), to jednak dla osób przyjeżdżających place te również pozostają dostępne.

W sumie zaprojektowano na obu placach 103 miejsca parkingowe, oraz miejsca dla osób niepe³nosprawnych.

Wszystkie przestrzenie publiczne zaaranżowane zosta³y bez krawężników i tym samym dostępne dla matek z wózkami i osób niepe³nosprawnych.

RONET - Zbigniew Filipek Biuro: 32-020 Wieliczka, ul. Zacisze 16, NIP: 677-133-92-83,
Konto bankowe: BANK PEKAO SA 03 1240 1431 1111 0010 2980 4734, tel: 608 835 030,
e-mail: biuro.ronet@wp.pl, poczta@ronet.pl